Vaststellen erfdelen

Een voorbeeld voor het vaststellen van erfdelen. De moeder van Wiepkje en Janny is vorige week overleden; hun vader verloren ze al 18 jaar geleden. Na het overlijden van vader hebben de beide kinderen alles bij moeder gelaten. Waar bestaat de erfenis van hun moeder nu uit?
 

Kindsdeel opeisen

Onder het oude erfrecht konden kinderen hun erfdeel bij de langstlevende ouder opeisen. Om hun moeder niet in problemen te brengen, hebben Wiepkje en Janny dit niet gedaan. Feitelijk gebeurde er dus helemaal niets. De nalatenschap van vader bleef onverdeeld. Erfdelen werden niet vastgesteld. Dat betekent dat de zussen, 18 jaar na dato, de nalatenschap van hun vader nog steeds moeten vaststellen.
 
Het reconstrueren van de erfenis van vader is niet eenvoudig. Belastingaangiften of oude bankafschriften kunnen daarbij helpen, maar die zijn vaak niet meer op te vragen bij de belastingdienst of bank. Via het Kadaster of de gemeente is de waarde van de woning soms nog wel te achterhalen, maar dat geldt niet voor de hoogte van de hypotheekschuld.
 

Aangifte nalatenschap

Doen Wiepkje en Janny aangifte erfbelasting over de erfenis van moeder, dan moeten ze wel aannemelijk kunnen maken wat de erfenis van vader was; de erfenis van vader verlaagt namelijk de erfenis van moeder.
Blijkt het onmogelijk om de waarde vast te stellen, dan moeten de erfgenamen dit gezamenlijk in alle redelijkheid bepalen. Dit is lastig als de erfgenamen in vaders nalatenschap niet precies dezelfde personen zijn als in moeders nalatenschap. Bijvoorbeeld indien vader ook kinderen achterliet uit een eerdere relatie. Hoe groter de erfenis van vader, hoe minder er overblijft voor Wiepkje en Janny uit de erfenis van moeder. Dit kan tot spanningen leiden. Daarom is het altijd goed om de erfdelen vast te stellen, ook als er nog een langstlevende ouder is.