Tips erfenis regelen
Auteurs en kunstenaars
Auteurs en uitvoerende kunstenaars krijgen van de wet auteursrechten op hun werk of prestatie. Met deze auteursrechten kan men bepalen hoe het werk of de prestatie wordt geëxploiteerd. Het gaat daarbij vooral om verdere openbaarmaking en verveelvoudiging. De auteur en kunstenaar kunnen van een ander een vergoeding eisen voor iedere exploitatie van hun werk. Naast de auteursrechten zijn er persoonlijkheidsrechten. De persoonlijkheidsrechten beschermen de persoonlijke band van de auteur of kunstenaar met het werk of de prestatie. De persoonlijkheidsrechten houden bijvoorbeeld in dat de maker een werk kan beschermen tegen openbaarmaking zonder naamsvermelding. Ook biedt het persoonlijkheidsrecht bescherming tegen verminking of aantasting van het werk dat nadeel zou kunnen toebrengen aan de eer of goede naam van de maker. De auteur of kunstenaar heeft het auteursrecht en persoonlijkheidsrecht zolang hij leeft. Pas zeventig jaar na het overlijden vervallen de auteurs- en persoonlijkheidsrechten. Het auteursrecht gaat bij overlijden automatisch over op de erfgenamen. Als de auteur geen testament heeft gemaakt, zijn dit de erfgenamen die de wet aanwijst. Door een testament bij de notaris op te laten maken, kan de auteur zelf bepalen wie zijn auteursrecht erft. De auteur heeft daarin alle vrijheid.
In tegenstelling tot auteursrechten gaan persoonlijkheidsrechten bij overlijden niet automatisch over op de erfgenamen. Hiervoor is een testament of een codicil nodig. Net als bij de auteursrechten, is de auteur of kunstenaar vrij om te bepalen wie de persoonlijkheidsrechten erft. Als de auteur of kunstenaar niets regelt, vervallen de persoonlijkheidsrechten met zijn overlijden. Overigens hoeft degene aan wie de auteur de persoonlijkheidsrechten toekent, niet dezelfde persoon te zijn als de erfgenaam die het auteursrecht krijgt. Wij adviseren echter de rechten wel bij één persoon te houden.
Nog een paar handige tips erfenis regelen:
Ooms en tantes
Vanwege de hoge belastingen die neven en nichten moesten betalen over de erfenis van een oom en tante, is in het verleden (vóór 2010) vaak afgeraden neven en nichten in het testament op te nemen. Dat is tegenwoordig niet meer zo. Tegenwoordig is het veel gunstiger om neven en nichten te laten erven. Over een schenking of erfenis tot € 121.296 (2015) wordt 30% belasting betaald; vanaf € 121.296 40% belasting. Door wijziging van de wet is het sinds 2010 fiscaal aantrekkelijker geworden om neven en nichten in het testament op te nemen. Voor ooms en tantes die onder de oude wet tóch hun neef of nicht in hun testament wilden opnemen, is vaak een ingewikkelde belastingconstructie in het testament bedacht. Deze constructie is door de wijziging van de wet niet meer gunstig. Heb je zo’n testament? Dan is het goed dit door ons te laten bekijken.
Echtgenoten met huwelijkse voorwaarden
In huwelijkse voorwaarden kunnen ook regelingen voor overlijden worden opgenomen. In een aantal gevallen kan met deze regelingen fiscaal voordeel bij overlijden worden bereikt. Ben je getrouwd onder huwelijkse voorwaarden? Wij kijken de huwelijkse voorwaarden graag voor je na en adviseren of voor jou een regeling bij overlijden nodig is. Vanaf 2012 kunnen huwelijkse voorwaarden eenvoudiger worden aangepast. Daarvoor hoef je niet mee naar de rechter. U kunt de wijziging van de huwelijkse voorwaarden helemaal bij ons regelen.
Bankspaarders
Sinds 2008 is het mogelijk om fiscaal gunstig te sparen of te beleggen voor aflossing van de hypotheek of het opbouwen van een pensioen (oudedagsvoorziening). Bij dit zogenoemde banksparen wordt geld op een geblokkeerde spaar- of beleggingsrekening bij een bank gezet. Vaak wordt een bankspaarrekening vergeleken met een levensverzekering. Deze vergelijking gaat echter niet op bij overlijden. Want voor een verzekering kan je een begunstigde aanwijzen die de uitkering bij jouw overlijden ontvangt. Bovendien behoort de uitkering alleen in uitzonderlijke gevallen tot de erfenis. Bij een bankspaarrekening is dat niet het geval: deze valt in de nalatenschap. Hiervoor geldt daarom jouw testament of als je geen testament hebt, de wet. Doordat de bankspaarrekening in de nalatenschap valt, heeft het overlijden van de rekeninghouder ook andere fiscale gevolgen dan bij een levensverzekering. Als je aan banksparen doet, is het in verband met het hiervoor genoemde goed je door ons te laten adviseren over de juridische en fiscale gevolgen voor deze rekening in geval van overlijden.
Getrouwde ouders
Ook als je getrouwd bent, is het maken van een testament zeker het overwegen waard. Je kan namelijk de wettelijke verdeling op een aantal punten aanpassen aan de persoonlijke situatie. Bovendien kan je in een testament een zogenaamde uitsluitingsclausule opnemen. Hiermee voorkom je dat als jouw kinderen ooit scheiden, zij jouw erfenis moeten delen met een ex-partner. Als je eerder gehuwd bent geweest, is het zeker van belang om je door ons te laten voorlichten of de wettelijke regels voor jouw situatie geschikt zijn. Of als je het voor je partner en kinderen fiscaal zo gunstig mogelijk wilt regelen. De in de wet opgenomen wettelijke verdeling is namelijk niet verplicht en kan door een andere regeling in een testament opzij worden gezet.
Samenwonende ouders
Zonder een testament erft de partner met wie je samenwoont maar niet getrouwd bent, niet van jou. Hiervoor moet je een testament maken. In een samenlevingscontact kunnen naast regelingen voor de scheiding ook regelingen voor overlijden worden opgenomen. Een samenlevingscontract is een van de manieren om in aanmerking te komen voor de partnervrijstelling voor de erfbelasting.
Heb je kinderen? Dan is een samenlevingscontract naast een testament nodig om te voorkomen dat je partner na jouw overlijden de erfdelen van de kinderen meteen moet uitbetalen.
Gescheiden ouders
Let op bij kinderen die uit een eerdere relatie zijn geboren, dan kan de volgende situatie van Marja en Henk zich voordoen: Marja en Henk hebben drie kinderen en zijn gescheiden. Als Marja overlijdt terwijl haar kinderen nog ongehuwd zijn en/of geen kinderen hebben (en geen testament hebben), erven haar drie kinderen (Wouter, Daan en Sara). Stel dat kort daarna haar zoon Wouter overlijdt, dan heeft Wouter op grond van de wet als erfgenamen Daan, Sara en zijn vader Henk. Als Marja het zekere voor het onzekere wil nemen dan moet zij haar testament aanpassen. De notaris neemt in het testament een zogenaamde tweetrapsmaking op. Hiermee kan Marja bepalen dat als Wouter overlijdt, alles wat Wouter uit haar erfenis over heeft, vererft naar Sara en Daan en dus niet naar Henk. Ditzelfde kan Marja voor haar andere kinderen in het testament regelen.
Ondernemers
Ondernemers doen er verstandig aan in hun testament te regelen wie het bedrijf moet voortzetten. Als de ondernemer onverwacht overlijdt, is het namelijk belangrijk dat het bedrijf op de goede manier wordt voortgezet. Zonder testament bepaalt de wet hoe het met het bedrijf verder gaat. Bedrijfsopvolging is voor de achterblijvende familie vaak een bron van conflicten.
Meer weten tips erfenis?
Heeft u andere vragen of wilt u graag meer weten over een specifiek onderwerp? Neem dan contact met ons op en wij adviseren u graag bij de kruispunten in uw leven.